شهر باستانی حریره در دل جزیره کیش

امروزه جزیره ی کیش، محلی است برای تجربه ی تفریحات آبی و خرید و پاساژگردی. شاید کسی باور نکند که این جزیره ی مدرن و امروزی، قدمت تاریخی داشته و بناها و آثار تاریخی جذابی را در خود جای داده است.این خبر خوبی برای گردشگران علاقه مند به تاریخ و آثار باستانی است. از مهم ترین آثار تاریخی جزیره می توان شهر باستانی حریره و شهرزیر زمینی کاریز را نام برد. با این حال حریره بیشترین قدمت را دارد. مطمئنا اگر یک روز از سفر خود را به گشت و گذار در ناحیه ی شمالی جزیره سپری کنید، پشیمان نخواهید شد. این منطقه از جزیره پر از ماجراجویی است.

تاریخچه ی شهر باستانی حریره

بندر مهم و تجاری سیراف، با زمین لرزه ای سهمگین، در زیر آوار مدفون می شود. بازرگانان این بندر، اقدام به ساخت بندرگاهی دیگر در جزیره ی قیس می کنند. ( در گذشته نام جزیره کیش، قیس بوده است.) این بندرگاه، از اواخر دوره ی ساسانیان تا دوره ی ایلخانیان، پابرجا بوده و حدود 500 سال رونق داشته است. شهر باستانی حریره در ساحل صخره ای شمال جزیره کیش واقع شده است. این ساحل صخره ای حدود 10 متر ارتفاع دارد و بنابراین مانع از ورود آب دریا به حریم شهر می شود.

وسعت شهر حریره حدود 120 هکتار است و از بخش های مختلفی تشکیل شده. بناهای این شهر باستانی با مصالح قدیمی از جمله سنگ های آهکی و مرجانی و ساروج (شامل خاک رس و آهک) ساخته شده اند. البته سقف اکثر این بناها از بین رفته و فقط پوشش های طاقی شکل سنگی و دیوارها به جای مانده اند. این شهر تاریخی در سال 1376 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

بخش های مختلف شهر تاریخی حریره

حمام

قدیمی ترین حمام ایران، در شهر حریره ی جزیره کیش قرار دارد! این حمام بزرگ با وسعت 500 متر مربع، نشان از تمدن و فرهنگ ایران باستان دارد. این بخش از شهر، شامل گرمخانه، تون، سربند و 2 خزینه ی کوچک و بزرگ است.

خانه اعیانی

قسمتی از شهر حریره را که باستان شناسان از آن با خانه ی اعیانی یاد می کنند، تداعی گر خانه های سنتی یزد و اصفهان است. از معماری و وسعت زیاد این خانه پیداست که متعلق به فردی ثروتمند بوده است. و احتمالا به سبک و سیاق زندگی های اجتماعی گذشته، چندین خانواده در آن زندگی می کرده اند. موضوع دیگری که اعیانی بودن این خانه را اثبات می کند، به کار رفتن کاشی های ستاره ای شکل است. این کاشی ها در بناهای دوره ی سلجوقی از جمله سلطانیه و تخت سلیمان دیده شده اند. به احتمال بسیار زیاد، این کاشی ها وارداتی هستند.

مسجد

بسیاری معتقدند که دوران اوج شهر حریره پس از ورود اسلام بوده است. مسجدی بدون سقف در حریره وجود دارد که به احتمال زیاد متعلق به دوره ی سلجوقیان است. ستون ها و طاق های این بنا هنوز پابرجاست. این مسجد 4 محراب دارد.

بخش صنعتی و کارگاهی

بخش صنعتی و کارگاهی حریره، کاملا در کنار دریا واقع شده است و شامل فضاهای ناشناخته ی بسیاری است. از این فضاهایی که کاربری آن ها هنوز مشخص نیست، می توان کانال های افقی و زیرزمینی را نام برد. البته می توان حدس زد که این کانال ها برای دسترسی راحت تر به دریا حفر شده اند. و یا برای پناه گرفتن هنگام تهدید جدی دشمن استفاده می شده اند. در بخش صنعتی اتاق هایی با شیب ملایم وجود دارد که کف آن ها شیاردار و فلس مانند است. گفته می شود که از این اتاق ها برای نگهداری خرما و استخراج شیره ی آن، استفاده می کردند. در این بخش، چندین کوره ی شیشه گری نیز دیده شده که نشان از رونق صنعت شیشه در آن زمان دارد.

چرا نام حریره را بر این شهر گذاشتند؟

در این مورد دو نظریه ی متفاوت وجود دارد. عده ای نام حریره را برگرفته از نام ملکه ی این شهر می دانند. بر اساس اعتقاد جمعی دیگر، این شهر به دلیل لطافت و سرسبزی اش به حریر شبیه است و به همبن علت نام حریره را بر آن قرار داده اند.