مجموعه تاریخی و سنتی وکیل ، شامل 3 قسمت مسجد ، حمام و بازار وکیل است که هر 3 در نزدیکی یکدیگر واقع شده اند.
قدمت این بناها به دوران زندیه و زمان حکومت کریم خان زند بر می گردد. در دوران کریم خان آثار زیادی ساخته شد که مجموعه وکیل یکی از شاخص ترین آن هاست. محال است کسی به این شهر زیبا و تاریخی سفر کند ولی از مجموعه دیدنی وکیل بازدید نکند.
در تمامی ساختمان های این مجموعه ذوق و هنر ایرانی-اسلامی هویداست و به خوبی نشان می دهد که معماران و مهندسان خوش قریحه ای آن ها را بنا کرده اند.
مسجد وکیل
این مسجد به دستور کریم خان زند و در طی 2 سال ساخته شد. نام پیشین آن در زمان زندیه ، مسجد سلطانی بوده است. در آن زمان، در مسجد سلطانی ، نماز جمعه اقامه می شده است.
مسجد وکیل شیراز
نقشه مسجد وکیل متشکل از دو شبستان و دو ایوان است که در بخش های جنوبی و شرقی قرار گرفته اند. درب ورودی مسجد در ضلع غربی بازار وکیل و در راسته شمشیرگرها واقع شده است. اولین ویژگی که به چشم می خورد درب دو لنگه بسیار بزرگ مسجد با حدود 8 متر طول و 6 متر عرض است. در طاق درب ورودی کاشی کاری های فوق العاده ای خواید دید و هم چنین کتیبه ای بالای آن قرار دارد که آیاتی از قرآن برآن نوشته شده است. جمله *لا اله الا الله* نیز با خط کوفی قابل مشاهده است.
مساحت کلی مسجد وکیل را حدود 9600 متر مربع برآورد کرده اند. یعنی چیزی حدود 10 هکتار! و این برای یک مسجد موضوع شگفت آوری است. اختصاص این وسعت از زمین به احداث مسجد ، نشان از توجه خاص پادشاه زندیه به اسلام و برپایی شعائر دینی دارد.
شبستان جنوبی
در این مسجد بسیار زیبا ، انواع نقش های اسلیمی ، سنگ کاری ها و خطاطی ها به کار رفته است. در شبستان جنوبی 48 ستون افراشته شده که وظیفه نگه داشتن سقف وسیع شبستان را به عهده دارند. حجاری یا سنگ کاری روی این ستون ها بی نظیر است.
محراب و منبر مسجد وکیل
محراب مسجد وکیل شامل کاشی کاری و ممقرنس کاری است. گفته می شود این محراب قبلا در مسجد دیگری قرار داشته و بعدها به مسجد وکیل منتقل شده است. اطراف محراب آیات قرآنی به رنگ سفید بر روی کاشی های لاجوردی رنگ نوشته شده است. منبر مسجد نسبت به منبرهای امروزی بلندتر است و 14 پله دارد و جنس آن از سنگ مرمر است.
طاق مروارید
حیف است که از زیبایی های مسجد وکیل بگوییم و طاق مروارید را فراموش کنیم! در ضلع شمالی صحن مسجد ، طاق بلندی با دو گلدسته وجود دارد که به طاق مروارید معروف است. این طاق 20 متر ارتفاع دارد و در اطراف آن سوره ای از قرآن به صورت نیم دایره نوشته شده است.
مسجد وکیل شیراز ، بی شک از شگفت انگیز ترین آثار دوره زندیه می باشد و در اینجا به طور خلاصه ، تنها گوشه ای از زیبایی های معماری آن برای شما بازگو شد. برای درک طراحی و هنر بی نظیر این مسجد ، حتما باید حضوری از آن دیدن کنید.
بازار وکیل
بازار وکیل از دیگر بناهای مجموعه وکیل و مهم ترین مرکز خرید شهر شیراز محسوب می شود. البته بیشتر از اینکه محل خرید باشد ، یک اثر تاریخی فاخر دوره زندیه است. این مکان هم به دستور پادشاه فرهنگ دوست زندیه یعنی کریم خان زند ساخته شده است. لازم به ذکر است که ساخت این بنا حدود 20 سال به طول انجامیده است.
بازار وکیل شیراز
یک ویژگی این بازار قدیمی سقف ها و طاق های گنبدی آن با ارتفاع زیاد است که در کمتر بازاری دیده می شود. از منافذ این طاق ها نور و هوا عبور می کنند و به نوعی روشنایی بازار به طور طبیعی فراهم می شود. همین ویژگی ها باعث شده تا هوای داخل بازار کمی از بیرون خنک تر باشد.
در گذشته ، فروشندگان یک جنس مشخص در یک راسته فعالیت می کردند و نام آن راسته ب نام شغل و پیشه آن ها اختصاص می یافت مانند راسته فرش فروش ها یا راسته مسگرها. هم اکنون نیز در بعضی بازار ها این رسم برقرار است. مسجد وکیل معتبرترین جایی است که می توانید از آن صنایع دستی و سوغاتی خریداری کنید و حتما از تنوع و فراوانی اجناس گیج خواهید شد.
سرای مشیر
در انتهای بخش جنوبی بازار به قسمتی می رسید که به سرای مشیر معروف است. بعضی ها سرای مشیر را بازاری جدا از بازار وکیل می دانند زیرا در دوران قاجار ساخته شده است. سرای مشیر بنایی 2 طبقه است با هشت گوشه که مانند بازار ، حجره ها در آن فعالیت دارند. در وسط این سرا ، حوضی بسیار زیبا واقع شده است. سرای مشیر مکان خوبی برای تجمع گردشگران شیراز است. می توانید ساعاتی را در این سرای تاریخی بگذرانید.
سرای فیل
از دیگر بخش های جذاب بازار وکیل سرای فیل است. این سرا در قسمت میانی بازار واقع شده و همانند سرای مشیر حوض بزرگی در وسط آن قرار دارد. کافه باصفایی با نام کافه فیل در این سرا ایجاد شده که با فالوده اصیل شیرازی و انواع عرقیجات از شما پذرایی می کند.
حمام وکیل
می رسیم به آخرین بخش مجموعه تاریخی وکیل و البته جالب ترین آن! یعنی حمام و آب انبار وکیل. حمام وکیل در سمت غربی مسجد وکیل واقع شده است . بازدید از این حمام و موزه زیبا بسیار هیجان انگیز خواهد بود.
حمام وکیل شیراز
حمام وکیل شامل نگارگری ها و آهک بری های بی نظیر است که سقف این حمام را هر چه بیشتر زیبایی بخشیده اند. مجموعه موزه و حمام وکیل شامل مجسمه های مومی زیادی است که بیانگر فرهنگ و لباس و آداب ایرانیان در زمان زندیه می باشند. نقش ها و تزئینات این بنا آن را دیدنی تر کرده است.حتما در کنار بازدید از مسجد وبازار وکیل ، از این اثر تاریخی حیرت انگیز نیز دیدن کنید.